119. ӨРГӨДӨЛ, ГОМДЛЫГ ХҮЛЭЭН АВЧ ШИЙДВЭРЛЭХ

119.1. ЗОРИЛГО

Иргэн, аж ахуй нэгж, байгууллагаас цагдаагийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан санал, өргөдөл, гомдлыг хүлээн авч, хянан шийдвэрлэхтэй холбогдсон зохион байгуулалтын шинжтэй харилцааг зохицуулахад оршино.

119.2. ХАМРАХ ХҮРЭЭ

119.2.1.Энэ журам нь Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Захиргааны хариуцлагын тухай хуулиар шийдвэрлэвэл зохих өргөдөл, гомдолд хамаарахгүй.

119.2.2.Цагдаагийн байгууллага иргэдийн санал, өргөдөл, гомдлыг хүлээн авч хянаж шийдвэрлэх журам нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Èргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэх тухай хууль, Засгийн газрын 1995 оны 222 дугаар тогтоол, Үндэсний архивын ерөнхий газрын даргын 2009 оны 68 дугаар тушаалаар батлагдсан “Албан хэрэг хөтлөлтийн үндсэн заавар”-т үндэслэнэ.

119.3. НЭР ТОМЪЁО

Энэ журамд хэрэглэсэн дараах нэр томъёог дор дурьдсан утгаар ойлгоно:

            “Өðãºäºë” - гомдолд зааснаас áóñàä àñóóäëààð òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä õàíäàæ ãàðãàñàí õ¿ñýëòèéã. ªðãºäºë íü ñàíàë, ìýäýãäëèéí øèíæòýé áàéæ áîëíî;

“Сàíàë” - òºðèéí áà íóòãèéí óäèðäëàãûí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíû ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ, øèíý÷ëýõ òàëààð ãàðãàñàí èðãýíèé õ¿ñýëòèéã;

“Гîìäîë” - òºðèéí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíû øèéäâýð, ¿éë àæèëëàãààãààð èðãýäèéí õóóëèàð õàìãààëàãäñàí ýðõ, ýðõ ÷ºëºº, àøèã ñîíèðõîë çºð÷èãäñºí ãýæ ¿çýæ ñýðãýýëãýõýýð ãàðãàñàí õ¿ñýëòèéã;

“Өðãºäºë, ãîìäëûã øèéäâýðëýõ” - ºðãºäºë, ãîìäîëä äóðьäñàí àñóóäëûã á¿õ òàëààñ íü ñóäëàí ¿çýæ, ò¿¿íèé äàãóó õóóëü òîãòîîìæèä íèéö¿¿ëýí õîëáîãäîõ àðãà õýìæýý àâñíûã ìýäýãäýæ, õóóëüä çààñàí õóãàöààíä áàãòààí õàðèó ºãºõèéã тус тус ойлгоно.

119.4. ИРГЭДЭЭС ГАРГАСАН САНАЛ, ӨРГӨДӨЛ ГОМДЛЫГ ХҮЛЭЭН АВАХ

119.4.1.Цагдаагийн төв байгууллагын бичиг хэрэгт бүртгэгдсэн иргэдийн санал, өргөдөл, гомдлыг төвлөрүүлэн холбогдох газраар шийдвэрлүүлэх, түүнд хяналт тавьж судалгаа дүгнэлт хийх ажлыг Захиргааны удирдлагын газар хариуцна. 

119.4.2.Цагдаагийн төв байгууллагын удирдлага иргэдийг хүсэлтийнх нь дагуу 7 хоногт нэг удаа хувиарын дагуу, хөдөө орон нутгаас ирсэн хүмүүс, харъяа байгууллагын алба хаагчийг хуваарь харгалзахгүй тухайн цагт нь хүлээн авч  уулзана.

119.4.3.Цагдаагийн төв байгууллага, түүний  харъяа газар, хэлтсийн дарга  иргэдийг хүсэлтээр нь хүлээн авч тэдний санал хүсэлтийг сонсож, холбогдох арга хэмжээ авч хариу өгч байх өдөр, цагийн хуваарьтай байна.

Àìààð ãàðãàñàí ºðãºäºë, ãîìäëûã õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà алба хаагч òýìäýãëýл үйлдэн ºðãºäºë, ãîìäîë ãàðãàã÷èéí ãàðûí ¿ñãèéã çóðóóëíà. Ãàðûí ¿ñãýý çóðæ ÷àäàõã¿é áîë ýíý òóõàé òýìäýãëýíý. 

119.4.4.Цагдаагийн байгууллагад ирүүлсэн санал, өргөдөл, гомдлыг бичиг хэрэгт хүлээн авч бүртгэх, бүртгэл хяналтын картыг зохих журмын дагуу хөтөлж, картыг ирсэн материалын хамт холбогдох алба хаагчдад шилжүүлэн өгч  шийдвэрлүүлнэ.

119.4.5.Иргэдийн хүлээн авах байранд ирж амаар биечлэн гаргасан өргөдөл, гомдлыг хүлээн авсан албан хаагч тэмдэглэн авч бүртгэлд оруулна.

119.4.6.Санал, өргөдөл, гомдлыг уг ажил хариуцсан алба хаагч бүртгэлд авч  удирдлагаас өгсөн чиглэлийн дагуу шалгаж шийдвэрлэх ажилтанд шилжүүлж  шийдвэрлэсний дараа хяналтын картыг шалгаж шийдвэрлэсэн материал, танилцуулгын хамт буцаан авч тооцно.

119.4.7.Бичгээр болон шуудангаар ирүүлсэн өргөдөл, гомдлыг тухайн байгууллагын бичиг хэрэг хариуцсан ажилтан хүлээн авч, дарааллын дагуу бүртгэж,  түүнийг шийдвэрлэх албан тушаалтанд өдөрт нь багтаан шилжүүлнэ.     

119.4.8.Гомдлыг түүнд холбогдож байгаа албан тушаалтанд өөрт нь шилжүүлэхийг хориглоно. Өргөдөл, гомдлыг эрх бүхий албан тушаалтан шууд хүлээн авч болно. "Нууц", "гарт нь" гэж хаягласан өргөдөл, гомдлыг тухайн албан тушаалтанд шууд өгнө.

119.4.9.Ирсэн өргөдөл, гомдолд албан тушаалтныг өөрийг нь холбогдуулсан, эсхүл өргөдөл, гомдол тухайн албан тушаалтны эрх хэмжээнд хамаарахгүй бол бичиг хэргийн эрхлэгчид буцаан өгнө.

119.4.10.Дор дурьдсан үндэслэл байвал өргөдөл, гомдлыг хянан үзэхгүй байж болно:

            а/өргөдөл, гомдол нь тодорхой нэр хаяггүй;

            б/бага насны хүмүүс буюу шүүхийн шийдвэрээр эрхийн бүрэн чадамжгүйд тооцогдсон этгээд эцэг, эх, асран хамгаалагчаараа төлөөлүүлээгүй бол;

в/төрийн тухайн байгууллага, албан тушаалтанд иргэн өмнө нь хандаж байсан асуудлаар өргөдөл, гомдол гаргасан бөгөөд түүнийг дахин хянаж шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлгүй;

г/өргөдөл, гомдолд дурьдсан асуудлаар шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэр байгаа.

119.5. САНАЛ, ӨРГӨДӨЛ, ГОМДЛЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ ХУГАЦАА, ХАРИУ ӨГӨХ

119.5.1.Иргэдийн санал, өргөдөл, гомдлыг хүлээн авч албан ёсоор бүртгэгдсэн өдрөөс хойш 30 хоногт багтаан шийдвэрлэнэ. Тухайн санал, өргөдөл, гомдлыг газар дээр нь үзэж танилцах, шалгалт, судалгаа хийх зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд эрх бүхий албан тушаалтан 30 хүртэл хоногоор сунгаж болох бөгөөд хугацаа сунгасан тухай өргөдөл гаргагчид мэдэгдэнэ.

119.5.2.Иргэдийн санал, өргөдөл, гомдолд тавьсан асуудал нь цагдаагийн байгууллагын эрхлэн гүйцэтгэх ажлын эрх хэмжээнд хамаарахгүй байвал түүнийг зохих байгууллагад ажлын 3 хоногт багтаан шилжүүлэн өргөдөл гаргагчид бичгээр хариу мэдэгдэнэ.

119.5.3.Санал өргөдөл, гомдлыг өөрийн харъяа төв ба орон нутгийн байгууллагаар шалгуулахаар шилжүүлсэн бол хариуг авч өргөдөл гаргагчид  мэдэгдсэнээр шийдвэрлэсэнд тооцож, картыг хаана.

119.6. САНАЛ, ӨРГӨДӨЛ, ГОМДЛЫН ШИЙДВЭРЛЭЛТЭД ХЯНАЛТ ТАВИХ, СУДАЛГАА ХИЙХ

119.6.1.Санал, өргөдөл, гомдол хугацаандаа шийдвэрлэгдсэн эсэхэд цагдаагийн байгууллагын удирдлага хяналт тавьж ажиллана.

119.6.2.Цагдаагийн байгууллага иргэд, байгууллагаас ирүүлсэн санал, өргөдөл, гомдолд судалгаа хийж нэг асуудлаар давтан ирж байгаа асуудал, иргэдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхол хэрхэн зөрчигдөж байгаа, түүний шалтгаан, нөхцөлийг тогтоож Цагдаагийн төв байгууллагын удирдлагад танилцуулж, холбогдох арга хэмжээ авах үүргийг захиргааны удирдлагын хэлтэс хариуцна.